Oyunlar

1) ÜÇGEN PEYNİR DİLİMLERİ

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 7 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Kâğıt ve kalem
Nasıl Oynanır: İlk önce kâğıdın üstüne bir sürü nokta konur. Sonrasında ilk sırayı alan yarışmacı iki nokta arasına bir çizgi çizer. Bu çizgi iki noktayı birleştirmeli ancak birçok noktanın üzerinden geçmemelidir. Bu çizgiyi çizdikten sonra sıra diğer oyuncuya geçer. Bu oyuncu da da başka iki nokta arasına çizgi çizer. Oyunda amaç, karşı rakibe çizgi çizerek üçgen yaptırmadan üçgenler yapmaktır. Bu nedenle çizilen çizgilere dikkat edilmelidir. Bir şekilde oyunculardan biri iki noktayı birleştirerek üçgen elde ederse, üçgenin içine adının baş harfini yapar. Böylece üçgenin kime ait olduğu belli olsun.
Çocuğa Neler Kazandırır: Dikkati geliştiren bir oyundur.

2) HACI YATMAZ

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 2 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Oklava veya sopa
Nasıl Oynanır: Uzunca bir sopa ortaya dikilir. Oyunculardan biri sopayı havada durması için tutar. Oyuncular sopanın çevresinde halka şeklinde dizilir. Herkese bir numara verilir. Ortadaki oyuncu bir numara söyleyerek sopayı bırakır ve numarası söylenen oyuncu sopayı yere düşmeden yakalamaya çalışır.
Çocuğa Neler Kazandırır: Refleksleri geliştiren bir oyundur.

3) PAZARA GİTTİM

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 7 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir materyal gerekmez
Nasıl Oynanır: Oyuncular halka şeklinde oturur. İçlerinden biri oyunu “Pazara gittim ve ELMA aldım.” diyerek başlatır. Yanındaki oyuncu bir önceki oyuncunun çarşıdan aldığı şeyi aynen söyler ve üzerine bir meyve-sebze daha ekler. Örneğin “Pazara gittim ELMA, MUZ aldım”. Üçüncü oyuncu da ikinci oyuncunun söylediğinin aynısını söyler ve bir meyve-sebze daha ekler. Oyun bu şekilde her oyuncuda yeni bir meyve-sebze eklenerek devam eder. Alınan meyve-sebzelerin sırasını karıştıran ya da unutan oyuncu yanar ve oyundan çıkar. Diğerleri en baştan başlayarak oyunun tekrar eder.
Çocuğa Neler Kazandırır: Hafızayı ve kelime haznesini geliştiren bir oyunudur.

4) İSİM-ŞEHİR

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: Okuma yazma bilen çocuklar
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Kağıt ve kalem
Nasıl Oynanır: Sayfa enlemesine tutularak sırası ile sayfanın üst tarafına İSİM-ŞEHİR-BİTKİ-HAYVAN-EŞYA-SANATÇI-ÜLKE ve NOT yazılır. Yazılan her kelimeden sonra sayfanın altına kadar çizgi çekilir. Oyunculardan biri, içinden bütün alfabeyi saymaya başlar. “DUR” denildiği anda hangi harfte kaldıysa onu yüksek sesle söyler. Örneğin “M” Herkes “M” harfiyle başlayan isim, şehir, bitki, hayvan, eşya ve sanatçı bulmaya çalışır. İlk bitiren bitti deyip 20’ye kadar sayar. 20 olduğunda herkes yazmayı bırakır. Bulunamayan yerlere 0 puan verilir. Eğer iki kişi aynı şeyi yazmışsa onlar 5 puan alır. Birbirinden farklı olanlara da 10 puan verilir. Son oyunda bütün puanlar toplanır.
Çocuğa Neler Kazandırır: Hızlı ve farklı düşünme yeteneğini geliştiren, genel kültürü arttıran bir oyundur.

5) BOM!

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 7 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir materyal gerekmemektedir.
Nasıl Oynanır: Oyuncular halka halinde dizilirler. İçlerinden biri “1” diye saymaya başlar, yanındaki oyuncu “2”, onun yanındaki “3” şeklinde saymaya devam ederler. 5’e gelen oyuncu “BOM” der. Oyun kuralı gereği 5 ve 10’un katlarında BOM denir. Örneğin, “1-2-3-4-BOM-6-7-8-9-BOM. “BOM” demek yerine sayısının kendisini söyleyen oyuncu yanar ve oyundan çıkar. Oyun 1’den başlayarak diğer oyunlar arasında devam eder.
Çocuğa Neler Kazandırır: Dikkati geliştiren bir oyundur.

6) EVET-HAYIR

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ile
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir materyal gerekmemektedir.
Nasıl Oynanır: Oyunculardan biri soru soran diğeri de cevap veren kişi olur. Cevap veren oyuncunun hiçbir soruya “EVET” ya da “HAYIR” şeklinde cevap vermemesi gerekir. Örneğin, “Okula gidiyor musun?” sorusuna “EVET” derse yanar. “Gidiyorum” demelidir. Karşı oyuncu “Kaç kardeşsiniz?, 3 kardeşsiniz değil mi?” gibi şaşırtmalı sorularla karşısındaki oyuncuya “EVET-HAYIR” dedirtmeye çalışır.
Çocuğa Neler Kazandırır: Dikkati ve hızlı düşünmeyi geliştiren bir oyundur.

7) BENZETMECE

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 7 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: Karşılıklı 2 kişi
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir materyal gerekmemektedir.
Nasıl Oynanır: İlk oyuncu karşıdakini bir nesneye ya da hayvana benzetir. Karşıdaki oyuncu da benzetildiği şeyin son harfini kullanarak yeni bir şeye benzetir. Örneğin ben seni KALEM’e benzettim der. Kalemin son harfi olan ‘M’ harfi başta olmak üzere karşı oyuncu da yeni bir şeye benzetir. Örneğin ben de seni MASA’ya benzettim der. Diğer oyuncu tıkanana kadar oyun devam eder. Bu oyun taraflardan birinin “Ğ” harfi ile biten bir kelime söylemesi ile bitirilebilir.
Çocuğa Neler Kazandırır: Hızlı ve çeşitli düşünmeyi geliştiren bir oyundur.

8) SANA NE LAZIM?

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: Karşılıklı 2 kişi
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir materyal gerekmemektedir.
Nasıl Oynanır: Oyun için her bir oyuncunun 2 dakika süredir vardır. İlk oyunu başlatan oyuncu bir meslek seçer ve sonrasında “Sana ne lazım diye sorar?”. Örneğin, “Sen bir doktorsun, sana ne lazım?”. Diğer oyuncu bu soruya cevap verdiğinde, “Başka ne lazım” diyerek oyun devam ettirilir. Karşıdaki oyuncunun 2 dakika boyunca “Başka ne lazım?” sorularına hızlı cevap vermesi gerekmektedir. 2 dakika dolmadan tıkanıp, cevap veremeyen kaybeder. Bir oyuncu sorusunu bitirdikten sonra, sıra diğer oyuncuya geçer ve o bir meslek seçerek oyunu devam ettirir.
Çocuğa Neler Kazandırır: Meslekleri tanıtan bir oyundur.

9) HAYVAN TUTMACA

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi veya üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir materyal gerekmemektedir.
Nasıl Oynanır: Oyunculardan biri aklından bir hayvan tutar. Diğer oyuncu/lar tutulan hayvana dair sorular sorar. “Kaç ayaklı?”, “Ne yer?”, “Nerede yaşar?”, “Ne renktir?” gibi. Verilen cevaplara göre oyuncunun tuttuğu hayvan tahmin edilmeye çalışılır. Oyun bu şekilde sıra ile devam eder.
Çocuğa Neler Kazandırır: Hayvanları tanıtan bir oyundur.

10) KELİME AVI

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri
Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi veya üzeri
Oynamak için Neler Gerekir: Herhangi bir materyal gerekmemektedir.
Nasıl Oynanır: Oyunculardan birisi, ya da anne-baba çocuklara iki harfli bir hece verir. Örneğin “Pa”. Çocukların kendilerine verilen 2 dakikalık sürede “Pa” ile başlayan 3 ya da 5 kelime bulması beklenir. Pantolon, Pazar, para, paça, palyaço gibi. Hedeflenen kelime sayısını bulan çocuk bir puan kazanır.
Çocuğa Neler Kazandırır: Kelime haznesini ve telaffuzu geliştiren bir oyundur.

11) HAYDİ! BENİM GİBİ YÜRÜ

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri

Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri

Oynamak için Neler Gerekir: Materyal gerekmez

Nasıl Oynanır: Her bir çocuktan bir taklit yürüyüşü yapması istenir. Yürüyüşü yapan çocuk bu yürüyüşü başarılı bir şekilde yaparsa diğer arkadaşlarına alkışlatılır. Çocuklardan aşağıdaki yürüyüşleri taklit etmesini istenebilir. Yeni taklitler eklenebilir.

İhtiyar adam yürüyüşü:Sırt kamburlaştırılır, baş öne bükülür, elde baston varmış gibi yavaş yavaş yürünür.
Dalgın adam yürüyüşü:Öne çapraz adım atılarak dengesiz yürünür.
Cüce yürüyüşü:Dizler tam bükülür, baş omuzlar arasına gömülür, kollar aşağıya sarkıtılır. Böylece yürünür.
Robot yürüyüşü:Vücut gergin, dizler ve kollar bükülmeden yürünür kollar öne ve geriye sopa gibi sallanır.
Dev yürüyüşü:Kollar yukarı kaldırılır. Ayakuçları üzerinde yükselerek yürünür.

Çocuğa Neler Kazandırır:Gözlem ve bedeni daha iyi kullanma becerilerini geliştiren bir oyundur.

12) SICAK-SOĞUK

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri

Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri

Oynamak için Neler Gerekir: Saklanabilecek ölçüde küçük bir nesne.

Nasıl Oynanır: Oyuncular arasından bir ebe seçilir. Saklamak için bir nesne seçilir. Ebe oyun alanının dışına çıkartılıp geride kalanlarla birlikte bu nesne saklanır. Ebenin görevi bu nesneyi bulmaktır. Ebeyi, diğer çocuklar nesneye yaklaştığında “sıcak” nesneden uzaklaştığında ise “soğuk” diyerek yönlendirirler. Ebe nesneyi bulunca kendi istediği birisini ebe seçer. Ebeye beli bir süre verilerek de oynanabilir. Büyük çocuklarda aynı anda saklanan nesnelerin sayısı arttırılabilir.

Çocuğa Neler Kazandırır:Mesafe algısı, dikkat ve yönergeleri değerlendirip sonuca ulaşma becerilerini geliştirir.

13) YATTI KABAK, KALKTI PATLICAN

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri

Kaç Kişi ile Oynanır: 5 kişi ve üzeri

Oynamak için Neler Gerekir: Materyal gerekmez.

Nasıl Oynanır: Kalabalık grupla oynanan eğlenceli bir oyundur. En az beş kişiyle oynanabilen bu oyunda herkesin komik özel bir adı olur. Örneğin oyunculardan birinin adı kabak, ikincinin patlıcan, üçüncünün havuç, dördüncün fasulye, beşincinin salatalık olabilir. Diyelim ki oyunu Kabak başlattı. Öbür oyuncular dizüstü oturmuş, başlarını yere dayamıştır. Kabak arkadaşlarının birinin örneğin patlıcanın adını söyler. “Yattı kabak, kalktı patlıcan” der. Patlıcan başını kaldırırken kabak başını yere dayar. Bu kez Patlıcan, “Yattı patlıcan, kalktı havuç” der. Gittikçe oyun hızlanır.

Çocuğa Neler Kazandırır:Dikkat ve kaba motor becerilerini geliştirir.

14) UÇTU UÇTU, KUŞ UÇTU

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri

Kaç Kişi ile Oynanır: 5 kişi ve üzeri

Oynamak için Neler Gerekir: Materyal gerekmez.

Nasıl Oynanır: Bu oyun evlerde, sınıflarda oynanabilen bir oyundur. Oyuncular halkalanıp bir masanın çevresinde otururlar. Oyunun ebesi seçilir ve ebe tüm çocukların karşısında yer alır. Ebe, “Uçtu uçtu kuş uçtu!” diyerek parmağını havaya kaldırır. Ebe uçabilen bir şey söylediği için herkesin parmağını kaldırması gerekir. Ebe, bir de uçamayan bir şey örneğin tavuğu söyleyip, “Uçtu uçtu tavuk uçtu!” diye bağırarak parmağını havaya kaldırır. Ancak tavuk uçmadığı için diğer oyuncuların parmağını kaldırmaması gerekir. Oyunda yanılıp da parmağını kaldıran oyuncu oyun dışı kalır. Çocuğa Neler Kazandırır: Dikkat becerisini geliştirir.

15) BOM-FİZ!

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 10 yaş ve üzeri

Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi veya üzeri

Oynamak için Neler Gerekir: Materyal gerekmez.

Nasıl Oynanır: Oyuncular halka halinde dizilirler. İçlerinden biri “1” diye saymaya başlar, yanındaki oyuncu “2”, onun yanındaki “3” şeklinde saymaya devam ederler. 5’e gelen oyuncu “BOM” der. Oyun kuralı gereği 5 ve 10’un katlarında BOM denir. 6 sayısından sonra ise 7’ye “FİZ” denir. Kural gereği 7, 14, 21, 28 gibi 7’nin katlarında “FİZ” denir. Örneğin, “1-2-3-4-BOM-6-FİZ-8-9-BOM,11, 12, 13, FİZ…” şeklinde devam eder. Oyunda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; 5 ve 7’nin ortak katları olan sayılarda (yani 35, 70, 105 gibi) “BOM-FİZ” denilmesidir. “BOM”, “FİZ” veya “BOM-FİZ” demek yerine sayısının kendisini söyleyen oyuncu yanar ve oyundan çıkar. Oyuna 1’den başlayarak 100 kadar devam edilebilir. İstenilirse daha yukarı sayılara kadar oynanabilir.

Çocuğa Neler Kazandırır:Dikkat ve işlem yapabilme becerilerini geliştirir.

16) ARTAN BENZETMECE

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 10 yaş ve üzeri

Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi

Oynamak için Neler Gerekir: Materyal gerekmez.

Nasıl Oynanır: Bu oyun, klasik benzetmece oyununun temel kurallarını içerir. Yani son harf ile oyuncular birbirini başka bir nesneye, isme veya hayvana benzetir. İlk oyunca seni “Oka benzettim” derse diğer oyuncu ok, “k” ile bittiği için “k” ile başlayan bir şey seçer ve rakibini ona benzetir. “Ben de seni kediye” benzettim diyebilir. Diğer oyuncu bu sefer rakibini kesinin son harfi olan “i” ile bir şeye benzetir. Artan benzetmece oyunundaki fark, oyuna en düşük harf sayısındaki kelime ile başlanmasıdır. Meselâ iki harfli ‘Ok’ kelimesinden başladık diyelim. Bir sonraki kelime ‘K’ harfi ile başlayacak ve üç harfli olacaktır. Meselâ ‘Koç’ söylenebilir. Bu sefer de ‘Ç’ ile başlayacak dört harfli bir kelime söylenmelidir. Meselâ ‘Çıra’ kelimesini söyleyebiliriz. Oyun, en fazla harfli kelimeye ulaşıncaya kadar devam eder. Yine klasik benzetmece oyunundaki gibi sonu ‘Ğ’ harfi ile biten kelime söyleyen oyunu kazandığı gibi ulaşılan harf sayısına uygun kelime bulamayan oyunu kaybeder.

Çocuğa Neler Kazandırır: Hızlı ve çeşitli düşünmeyi geliştirir.

17) SESLİ HARF DEĞİŞTİRMECE

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 8 yaş ve üzeri

Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi

Oynamak için Neler Gerekir: Materyal gerekmez.

Nasıl Oynanır: Bu oyunda günlük hayatımızda kullanılan kelimelerdeki sesli harfler seçilen başka bir sesli harfle söylenmeye çalışılır. Meselâ, oyunculardan birinden haftanın günlerini sadece ‘e’ sesli harfini kullanarak sayması istenir. Doğru söyleyip söyleyemediği kontrol edilir. Yani oyuncunun Pazartesi kelimesini Pezertese, Salı’yı Sele, Çarşamba’yı Çerşembe gibi söylemesi gerekir. Bu oyunda yılın ayları, sebzeler veya başka kelime grupları kullanılabilir.

Çocuğa Neler Kazandırır: Hızlı ve çeşitli düşünme becerilerini geliştirir.

18) DEVE-CÜCE

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 4 yaş ve üzeri

Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi ve üzeri

Oynamak için Neler Gerekir: Materyal gerekmez.

Nasıl Oynanır:Oyunu yönetecek kişi çocukları karşısına toplar. Oyuncular ayakta durur. Yöneticinin ‘Deve’ dediğinde çocukların ayakta durması, ‘Cüce’ dediğinde ise çömelmesi gerekir. Bu yönergeleri verirken zaman zaman yönetici ‘Deve’ komutunu verdiğinde çömelerek karşısındaki çocukları yanıltmaya çalışır. Yönergenin tersini yapan oyuncu oyun dışı kalır. En son kalan çocuk oyunu kazanır.

Çocuğa Neler Kazandırır: Kaba motor becerilerini geliştirir.

19) DİKKAT, DİKKAT!

Hangi Yaş Grubu için Uygundur: 6 yaş ve üzeri

Kaç Kişi ile Oynanır: 2 kişi

Oynamak için Neler Gerekir: Materyal gerekmez

Nasıl Oynanır:Bu oyunda amaç çocukla birlikte hikâye kurgulamaktır. Bunun için oyunu oynayacağımız çocuktan ilk önce yer, zaman ve bir kahraman seçmesi istenir. Çocuk “evde olsun”, “gece, yaz, kış olsun”, “kahramanı bir aslan olsun” diyebilir. Bundan sonra yetişkin bunların içinde yer aldığı bir hikaye başlatır. Çocuktan hikâyeyi dikkatli bir şekilde takip etmesi istenir. Hikâyenin sonunda konunun içinden bazı sorular sorulacağı, doğru cevaplar vermesi gerektiği söylenir. Yetişkin, çocuğun seçtiği yer, zaman ve kahraman le birlikte hikâyenin girişini yapar. “Bir varmış bir yokmuş mevsimlerden yazmış. Evde yaşayan bir aslan varmış” gibi. Daha sonra çocuk hikâyeyi devam ettirir. Zaman zaman yetişkin hikâyeyi zenginleştirecek (hayvanlara, yerlere isim verdirerek, yeni kahramanlar, renkler ekleyerek) katılımlarda bulunabilir. Belli bir yerden sonra hikâye sonlandırılır. Ve çocuğa hikaye ile ilgili sorular sorulur. Meselâ; hikâyede hayvanlar varsa onların sayısı, birden fazla çocuk varsa onların isimleri, kıyafet renkleri gibi sorular sorulabilir.

Çocuğa Neler Kazandırır: Hayal gücünü ve dikkati geliştirir.

TAVSİYE FİLM LİSTESİ

120(2008-Türkiye)
3 Aptal(3 Idiots) (2009-Hindistan)
Arada Kalan(What Maisie Knew) (2012-ABD)
Baba(Pedar) (1996-İran)
Babam ve Oğlum(2005-Türkiye)
Baran(Baran) (2001-İran)
Beş Vakit(2006-Türkiye)
Beyaz Balon(Badkonake Sefad) (1995-İran)
Benim Adım Sam(I am Sam) (2001-ABD)
Büyük Balık(Big Fish) (2003-ABD)
Cennetin Rengi(Rang-e Khoda) (1999-İran)
Cennetin Çocukları(Bacheha-Ye Aseman) (1997-İran)
Charlie’nin Çikolata Fabrikası(Charlie and the Chocolate Factory) (2005-ABD)
Cinderella Man(Cinderella Man) (2005-ABD)
Dedemin İnsanları(2011-Türkiye)
Elma(Sib) (1998-İran)
Glibert’ın Hayalleri(Whats Eating Gilbert Grape) (1993-ABD)
Haçiko(Hachiko) (2009-ABD)
Hayat Güzeldir(La Vita è Bella) (1997-İtalya)
Her Çocuk Özeldir(Taare Zameen Par) (2007-Hindistan)
Kaplumbağalar da Uçar(Lakpoşt-ha Hem Pervaz Mi-konend)(2004-İran)
Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak(2002-Türkiye)
Kız Kardeşim Mommo(2009-Türkiye)
Kız Kardeşimin Hikayesi(My Sisters Keeper) (2009-ABD)
Konuş Benimle(Speak) (2004-ABD)
Koro(Les Choristes) (2004-Fransa)
Kramer Kramere Karşı(Kramer vs. Kramer) (1979-ABD)
Lorenzo’nun Yağı(Lorenzo’s Oil) (1992-ABD)
Ölü Ozanlar Derneği(Dead Poests Society) (1989-ABD)
Sarhoş Atlar Zamanı(Zaman-e Baray-e Mesti Asbha) (2000-İran)
Serçelerin Şarkısı(Avaze Gonjeshk-ha) (2008-İran)
Siyah(Black) (2005-Hindistan)
Terabithia Köprüsü(Bridge to Terabithia) (2007-ABD)
Umudunu Kaybetme(The Pursuit of Happyness) (2006-ABD)
Uzun Hikâye(2012-Türkiye)

TAVSİYE KİTAPLAR

Yerli Yazarlar

Çocuk Eğitimi El Kitabı – Haluk Yavuzer – Remzi Kitabevi
Çocukluk Sırrı – Adem Güneş – Nesil Yayınları
Gerçekten Beni Duyuyor musun? – Leyla Navaro – Remzi Kitabevi
Kızları Kız Gibi Erkekleri Erkek Gibi Yetiştirmek – Banu Yaşar – Zafer Yayınları

Yabancı Yazarlar