Çocuklarda Gece İşemesi

İdrar kaçırma toplum özellikle çocuk yaş grubunda oldukça yaygın görülen, hastaları ve aileleri oldukça sıkıntıya sokan bir durumdur. Çoğu hasta tıbbi yardım almadan sorunla kendileri baş etmeye çalışsalar da problem giderek daha zor çözülür hale gelebilir. İdrar kaçırmanın pek çok nedeni olabilceği gibi değişik şekillerde de ortaya çıkabilir. Hastaların bir kısmı sadece gece idrar kaçırırken bir kısmı hem gece hem de gündüz idrar kaçırırlar. İdrar kaçıran hastaların çoğunluğunda nörolojik bir problem bulunmaz iken, çok az bir hasta grubunda spina bifida gibi ciddi nörolojik problemler mevcuttur.

Normal sağlıklı çocuklarda gece idrar kontrolü 4 yaş civarında sağlanır. Eğer 5 yaşından sonra gece idrar kaçırmaları devam ediyorsa “Enürezis Noktürna” olarak adlandırılır ve tıbbi destek ile idrar kaçırmanın nedeninin araştırılmasına gereksinim var demektir. 4 yaş civarındaki çocukların %20-25’inde gece işemesi görülürken , 7 yaş civarında % 5-10, erişkin dönemde ise %0,5-3 arasında gece işemelerinin devam ettiği belirlenmiştir. Küçük yaşlarda erkek çocuklarda daha sık görülür iken, adelosanda kız ve erkek çocuklarda görülme sıklığı aynıdır. Bu çocuklarda öykü derinleştirildiğinde %32 oranında babalarının, %23,5 oranında annelerinin de çocuk iken gece idrar kaçırdığı öğrenilir. Çocuklarda gece idrar kaçırmasının genellikle 4 ana sebebi vardır; gece artmış olan idrar yapımı, mesane kapasitesinin az olması, genetik yatkınlık ve uykuda uyaranlara az cevap vermedir. Yukarıda sayılan nedenlerin yanında gece idrar kaçırmalarının psikolojik yanı da çok önemlidir. Suçlanan ve suçluluk hisseden çocuklardır, sıklıkla psikolojik desteğe ihtiyaç gösterirler. Beş yaşından sonra gece idrar kaçırması olan çocuklarda iyi bir değerlendirme ve muayene ile olası nedenler gözden geçirilip, sorun büyüyüp psikoljik problemlere yol açmadan tedaviye başlanmalıdır.

Tedavi seçenekleri her hastada aynı oranda başarılı olmadığı için, her hasta için en kolay uygulamadan başlanarak sonuç alınan uygulamaya kadar adım adım gidilmelidir. Bu çocuklarda sıvı alımının gece saatlarinde kısılması, sık sık tuvalete gitmeleri sağlanarak idrarlarını yapmalarının öğütlenmesi başlangıçta alınacak ilk önlemlerdir. Daha sonra gece alarmları ile idrarlarını kaçırdıklarında zil sesi ile uyanmaları ve bu uygulamanın sabırla en az 6 hafta devam etmesi ile herhangi bir ilaç tedavisine gerek kalmadan kuru kaldıkları görülür. Davranışsal yöntemler ile sonuç alınamayan olgularda ise ilaçlarla tedaviye geçilir.

Bir önceki yazımız olan Tuvalet Eğitimi Nasıl Olmalı? başlıklı makalemizde çocuk nasıl işemeli, çocuklarda kabızlık ve tuvalet eğitimi nasıl verilir hakkında bilgiler verilmektedir.