Anne Babalıkta Temel İlkeler

Anne baba olarak çocuklarımızın sevecen, mutlu ve olgun yetişmeleri, kişiliğin oluşumu, karakterinin biçimlenmesi ve benlik gelişimi büyük ölçüde model olarak gördükleri anne babanın benliklerinin yapıları ile tutumlarına bağlıdır. Anne baba olmak hayatın gidişatı içinde –bilerek ya da bilmeyerek- uygulamakta olduğumuz bir meslektir. Bazı meslekler yaşam süresince değiştirilebildiği halde anne babalık mesleği zamanımızın önemli bir kısmını kapsayan, vazgeçilmesi mümkün olmayan ve hata kabul etmeyen bir meslektir.
Anne babalık mesleğinin öğrenilebilir olduğu ilkesinden yola çıkarak, sizlere işinize yarayacağını düşündüğümüz bir takım ipuçları vermeyi uygun gördük.
«Anne baba çocuklarını eğitirken, öncelikle gelişim evrelerini bilmeli ve çocuklarının içinde bulunduğu gelişim dönemini tanımalıdır. Başka bir deyişle, anne baba çocuklarını tanıyarak işe başlamalıdır.
«Çocuklarınıza vereceğiniz en değerli hediye ilgi ve zamandır.
«Hata yaptığınız zaman bunu kabul ediniz ve özür dileyiniz. Bu sizi küçültmez, aksine çocuğunuzun gözünde daha da değerlenirsiniz.
«Çocuğunuzu sevdiğinizi, ona değer verdiğinizi hissettiriniz. Onunla ilgili her konuda mutlaka düşüncesini alınız.
«Çocuğunuzu dinlerken yüzüne bakarsanız ve onunla göz iletişimi kurarsanız, çocuğunuz kendisinin önemsendiğini fark edecek ve mutlu olacaktır.
«Çocuklarınızın yanlışlarını değil, doğrularını yakalayarak ödüllendirirseniz çocuğunuzun kendine olan güveni gelişecektir.
«Çocuğunuzu hiçbir zaman başkalarıyla kıyaslamayınız.
«Sık eleştirilen çocuklar içe kapanık ve güvensiz olurlar.
«Çocuğunuzun hatasını asla başkalarının yanında konuşmayınız. Çocuğunuzu asla başkalarının yanında eleştirmeyiniz.
«Kardeşleri birbirine düşman etmenin en kestirme yolu, onları birbirine örnek gösterip olumsuz yargıda bulunmaktır.
«Çocuğunuza ödevlerinde yardımcı olmanın yolu çocuğunuzun derse başlamasını sağlamak ve onun çalışma ortamını düzenlemekten geçer. Çalışma ortamını düzenlemek için çalışma masası çevresindeki oyuncak, poster gibi dikkat dağıtıcı öğeleri uzaklaştırınız, televizyonu kapatınız.
«Arkadaşlarına karşı çıktığınız zaman, çocuğunuzu kendinizden uzaklaştırır onlara yakınlaştırırsınız. Arkadaşlarının olumsuz yönleri varsa bunu beraberce konuşarak ortaya koyunuz ve çözüm konusunda birlikte tartışınız.
«Kuralların çok fazla veya belirsiz olduğu ortamlarda çatışmalar kaçınılmaz olur.
«Anne baba olarak çocuğa, “tutarlı ve kararlı” davranınız. Kuralların ne olduğunu net bir şekilde aktarınız. Gerektiğinde de esnek davranınız.
«Çocuğun olumsuz davranışları karşısında duygularınızı sen dili ile değil de ben dili ile ifade ediniz.
Örneğin; “Kavga etmeyin, uslu durun” yerine
“Kavga ettiğiniz zaman hem başım ağrıyor, hem de üzülüyorum” diyebilirsiniz.

«Sevilen ve kişiliğine saygı duyulan çocuk, başkalarını sever ve onlara saygı duyar. Bu nedenle disiplini sevgi üzerine inşa ediniz.
«Çocuğunuza güveniniz ve hiçbir zaman ona “Sen bu işi yapamazsın” demeyiniz. Bırakın denesin. Ona güveniniz ve cesaretini kırmayınız.
«Zor bir işteki zorlukları önceden gösterip onu yıldırmayınız. Bırakın çıkar yolları kendisi keşfetsin.
«Kusurlarını birlikte konuşup tartışınız. Onun olumsuzluklarını küçültücü sözlerle, öfkeyle yüzüne vurmayınız. Bu kusurları düzeltici yolları birlikte bulunuz.
«Çocuğunuzun mutlaka kabiliyetli olduğu bir yönü vardır. Bu yönünü bulunuz ve onu başarı sağlayabileceği bu yola doğru yöneltiniz.
«Çocuğunuzun mümkün olduğu kadar sosyal yaşantı içinde sosyal olmasını sağlayınız. Okul ve çevredeki sosyal faaliyetlere katılmasına izin veriniz.
«Anne baba, çocukların kendi modelleri olmadığı gibi, kardeşlerinden ve arkadaşlarından farklı, bağımsız, kendine özgü zeka ve kişilik özellikleri olan bir birey olduğu gerçeğinden hareket ediniz.
«Anne babanın çocuklarına, “uygun olan davranışı” öğretebilmeleri için, gerek kendi aralarında, gerekse çocuklarına yönelttikleri davranışlarında dengeli, tutarlı ve kararlı olmaları gerekir.
«Anne baba, çocuğundan yaşı ve yeteneklerine uygun isteklerde bulunmalı, çocuğu hayal kırıklığına uğratacak, yaşının üstünde beklentiler içine girmemelidir.
«Anne baba, öncelikle çocuğunu bağımsız bir birey olarak kabul eden, ona sevgi ile yaklaşan ve olumlu ilişki kurmaya çalışan kişiler olmalıdırlar. Bilinmelidir ki, sevgi temeline dayanan eğitim, sağlam ve başarılı bir eğitimdir.
«Anne baba, öyle bir ortam hazırlamalıdır ki, çocuk sanki her zaman anne ve babası yanındaymış gibi kendini güvenli, hiç yanında değilmiş gibi özgür hissetsin.

Bir önceki yazımız olan Sınava Hazırlanan Aile başlıklı makalemizde sınav kaygısı ve aile ve sınava hazırlanan aile hakkında bilgiler verilmektedir.