Çocukların Gelişim Aşamaları

Aydaki Gelişim Özellikleri;

Bir aylık bebeğinizin görüşü net değildir ve görüş mesafesi oldukça kısadır. Doğduğu zaman görüş mesafesi 6-12 cm’dir. Bebeğiniz henüz gözlerinizin içine bakmıyorsa endişelenmeyin. İlk ay içerisinde sizi tanıdıkça göz teması kurmak ilgisini çekmeye başlayacaktır. Bebeğiniz bu aydan itibaren insan seslerine oldukça duyarlı. Anne karnında en çok duyduğu seslerden biri anne sesidir. Onu rahatlatmak için bu fırsatı değerlendirip bol bol bebeğinizle konuşabilirsiniz. Bebeğiniz duygularını ifade etmek için çeşitli sesler çıkarıyor. Hatta gülüyor ve çığlık atıyor. Bebeğinize benzer seslerle yanıt vermeniz önemlidir. Eğer yapmanız gereken işler varsa bebeğiniz sesinizi diğer odadan duymaktan hoşlanacaktır. Bebeğinize bu şekilde yanıt vermekten çekinmeyin. Böylece bebeğiniz iletişimin amacını öğrenmeye başlar.

Aydaki Gelişim Özellikleri

Bebeğiniz artık daha iyi bir dinleyici. Tanıdık sesler ve diğer sesler arasındaki farkı algılıyor. Diğer seslerin nereden nasıl geldiğini anlamaya çalışıyor. Bebeğinizle sürekli şekilde konuşmanız, konum algısının gelişmesine yardımcı oluyor. Siz konuşurken büyülenmiş bir şekilde ağzınızı izliyor olabilir.

Aydaki Gelişim Özellikleri

Bebeğiniz artık sizi tanıyor. Hatta evde sürekli gördüğü kişileri seslerinden ayırt edebilecek ve sizi görünce kollarını sallayarak heyecanlanacaktır. Bebeğiniz bu ayla gözlerinin içine bakan veya onunla oyun oynayıp konuşan bir yabancıya da gülümseyecektir. Siz odaya girince sizi gözleriyle takip edecek, siz konuşurken size tepki verecektir. Duyduğu seslere tepki vermesi bebeğin gelişimi için önemlidir. 3. ay ile birlikte bebeğinizle daha fazla konuşarak, ona bol bol gülümseyerek ve sevginizi göstererek sağlıklı bir biçimde sosyalleşmesine yardımcı olmalısınız. Bebeğiniz artık yavaş yavaş kendini ve çevresini tanımaya başlıyor. Bu nedenle bol bol ellerini inceleyecek, yakaladığı bir cismi elleriyle kavrayabilecek ve elinde sallayacaktır. Bir ayna yardımıyla kendini tanımasını sağlayabilirsiniz. Bu oldukça hoşuna gidecektir.

Artık “agu” benzeri bir takım sesler çıkaracak ve çığlık atacaktır. Yüzüstü yatarken ellerinin yardımı ile göğsünü havaya kaldırabilecektir. Ayrıca sırt üstü yatırıldığında başını kaldırabilecek ve bacaklarını uzatarak tekmeleme hareketi yapacaktır.

Aydaki Gelişim Özellikleri

Araştırmalar bebeğinizin 4. ayında ana dilini oluşturan temel sesleri algılayabildiğini ortaya koymaktadır. Yani bebeğiniz artık sizinle ve çevresiyle iletişim kurma yolunda ilerliyor. Ona kitap okuyarak ve farklı ortamlarda bulunmasını sağlayarak değişik sesleri duymasını sağlayabilirsiniz.

Aydaki Gelişim Özellikleri

Bebeğiniz, sizin kadar olmasa da duygularını ifade edebilmeye başladı. Size mutlu veya mutsuz olduğunu gösterebiliyor. Artık odadan çıktığınızda bunu algılayıp ağlıyor, döndüğünüzde kollarını kaldırıp neşeyle sallıyor ve seviniyor. Şakalarınızı ve oyunlarınızı anlamaya başladı. Yaptığınız komik suratlara gülüyor hatta sizi de güldürmeye çalışıyor.

Aydaki Gelişim Özellikleri
Bebeğin, 6. ayda nesneleri daha rahat görebilir ve gözüyle cisimleri takip edebilir.
Derinlik algısı artar. Artık daha dik oturabildiği için gözlerini sana ve bakmak istediği şeylere çevirebilir. Altınca ayda, daha karmaşık olan görselleri anlayabilir ve onları inceleyebilir. Resimli kitaplara olan ilgisi de bir hayli artacağı için birlikte ciltli kitaplara bakmak eğlenceli olabilir. Bebeğinle ilişki kurmak ve oynamak için en keyifli zamanlardasın. Bu dönemde, yüz ifadelerini okuyarak taklit etmeye bayılır. Bebeğine hangi oyunların ve oyuncakların keyif verdiğini öğrendikten sonra oyuna sen de katıl. Birlikte geçirdiğiniz oyun saatlerinde gülme, kıkırdama, sırasını bekleme gibi tepkiler verdiğini görmek seni de mutlu eder.
Miniğini günlük işlerine dâhil edebilirsin. Sen iş yaparken onu da seni seyredebileceği bir yere oturtarak bebeğinin sosyalleşme ihtiyacını karşılayabilirsin.

Aydaki Gelişim Özellikleri
Uzaktaki insanları ya da nesneleri çok daha net olarak görür ve seçebilir.
Hızlı hareketleri izleyebilir ve yakından takip edebilir.
Uzaktan kendisine doğru gelen bir nesneyi takip edebilir ve yakalamak için öne doğru hamle yapabilir. Bebeğinin işitme yetisinin gelişimi de görme gibi tamamen gelişmiş sayılabilir.
Artık sesin geldiği yönü anlamak için bir süre dinlemeye ihtiyacı yoktur.
Daha yavaş sesleri dinlemek için bir süre tepkisiz kalabilir.
Önceki aylarda daha çok “bbbb”, “mmmm”, “aaaa” gibi tekil sesler çıkaran bebeğin, artık sesli
ve sessiz harfleri birleştirebilir. “Bababa” ve “mamama” gibi sesleri bol bol duyabilirsin.
Bebeğin artık seslere dayalı olan iletişimi konusunda uzmanlaşmıştır. Gülerek, ağlayarak, çığlık atarak tüm duygularını dile getirebilir.
Yabancı korkusu bebeğinin 7. ayında oldukça yüksek olabilir. Tanımadığı insanların kucağında olmaktan, kendini sevmelerinden hoşlanmayabilir.
Bu süreçte ayrılık korkusu çok yoğundur, seni bırakmakta ciddi zorluklar yaşayabilir. Çünkü sen, onun için güven ve mutlulukla eşleştirilen bir karaktersin.

Aydaki Gelişim Özellikleri
Bebeğinin görme ve işitme yeteneği artık bir yetişkin kadar gelişmiştir. Derinlik algısı ve görüp duyduğu şeylere ulaşma becerisi artmıştır. Görüntü ve sese olan mesafesini anlama kabiliyeti de gayet iyi durumdadır. Bebeğin 8. ayında artık kelimelerin ve hareketlerin ne ifade ettiğini çok daha iyi anlar. Anlam kurma ve bağdaştırma yetileri gitgide gelişir. Özellikle evet, hayır gibi kelimeleri ve kendi isminin hangi amaçla söylendiğini fark edebilir. Bu kelimelerin altında bir uyarı mı ya da onay mı yatıyor, hemen anlayabilir. Nesne kalıcılığı da bu ayda gayet yüksek seviyelerde olacak. Eskiden bebeğin bir nesneyi yere düşürdüğünde onu arama çabası göstermezdi. Artık o nesneyi görmediğinde hemen peşine düşer. Oyuncak, battaniye gibi bazı nesnelere anlam yüklemiştir. Bebeğin artık babıldama (bebeklerin çıkardığı sesler) konusunda uzmanlaşmıştır. Sadece tek heceleri değil, birleşik heceleri de söylemeye başlar. Kimi bebekler heyecanla birçok ses çıkarırken kimisi de daha sessizdir ve konuşmaları dinlemeyi sever.

Aydaki Gelişim Özellikleri

Bebeğinin görme ve işitme becerisi günden güne gelişim gösteriyor. Bu yaştaki bebekler daha iyi duymak ya da görmek için rahatça pozisyon değiştirebilir.
Sesin kaynağını aramak için harekete geçebilir.
Hareketlendikçe derinlik algısı artar. Bu sayede çok uzaktaki bir nesneyi ya da sesi tanıyabilir. Bebeğin artık biberonu, bardağı, kaşığı ya da oyuncakları kolayca tutabilir. Sıcak ve soğuk hissini tam olarak öğrenebilir. Yediği yemek sıcaksa ya da soğuksa bunu belli edebilir. 9 aylık bebeğin dil gelişimi de bu ayda artış gösterebilir. Her 4 bebekten 3’ü 9. ayda anlamlı olmasa bile bazı şeyler söyler. Birçoğu hecelerin bir kısmını birleştirmeyi öğrenebilir, bilinçli olarak anne ve baba kelimelerini söyleyebilir. Kendi başına emekleyebilir. Bir yere tutunarak ayakta durmaya başlayabilir. Bazı bebekler tutunarak ilerleyebilir. Yüzüstü pozisyondan oturur duruma geçebilir. Uzaktaki bir oyuncağı yakalamaya çalışabilir. El oyunları oynayabilir, ellerini çırpabilir. Ulaşmak istediği şeyler için çeşitli yollar deneyebilir. Örneğin, uzaktaki bir oyuncağının önünde yastık varsa onu itebilir. Düşen nesneleri takip edebilir. Fincan ya da bardaktan tek başına su içebilir.

Aydaki Gelişim Özellikleri
Görme duyusu gelişmeye devam eder, insanları uzaktan tanıyabilir. Bu ay kendi adını, bildiği şarkıları ve sözcükleri seslerinden kolaylıkla tanıyabilir. Artık gürültülerin dikkatini dağıtmasına izin vermez. Etrafındaki konuşmaları dinlerken daha seçici olmaya başlar. Zihinsel ve ince motor becerileri geliştikçe keşfetmeye yönelik faaliyetler üzerindeki kontrolü de artar. El becerileri geliştikçe kendi kendine yemek yemekten hoşlanır. Etrafa saçıp kirletecek olsa bile ona müdahale etmemen, bu işte ustalaşması açısından önemli. Dil becerilerinin meyve vermeye başladığı zamandasın. Miniğinin, söylenenleri anlama kapasitesi artmakla kalmaz, aynı zamanda ilk sözcüklerini de söylemeye çok yakındır. Bebeğinin düşünme yeteneği 10. ayda daha karmaşık bir hal alır, bedensel ifadelerinden bunu anlayabilirsin. Küçüğünün becerileri ve bağımsızlığı iyice artmış olsa da kendini senin yanında güvende hisseder. Ona bol bol sarılman, öpücük atman ve şefkat göstermen aranızda kuvvetli bir bağ oluşması için hala çok önemli. Bebeğin bu dönemde, kendisinden büyük çocukların el kol hareketlerini, yüz mimiklerini ve çıkardıkları sesleri taklit etmeyi sever. Taklitçilik, onun için en iyi öğrenme yollarından biri. 9-10 aylık bebeğin yabancıları ayırt etme özelliği iyice gelişir. Senin yanında sevgi dolu ve şen şakrakken, yabancıların yanında farklı davranabilir. Ayrılık kaygısı da 10 ila 18. aylar arasında doruğa ulaşır. Bu durum aranızda duygusal gerginlikler yaratsa da ona mümkün olduğunca sabır ve sevgi göster. Böylece duygularının yerine oturmasını sağlayabilirsin.

Aylıktaki Gelişim Özellikleri
Bebeğinin yürüme çağına doğru ilerlediği 11. ayda, artan fiziksel hareketliliği yüzünden kilo alması yavaşlar. 11 aylık bebeğinin boyu geçen ayki gelişme özelliklerini gösterir, yaklaşık yarım cm uzar. Baş çevresi büyüklüğü de artık çok yavaşlamıştır. Bebeğinin kelimeleri anlama becerisi, konuşma becerisinden çok daha iyi durumda. 11 aylık bir bebek hem beden dili ile hem de bazı kelimeler ya da benzer sesler çıkararak karşısındaki ile anlaşabilir.

Aydaki Gelişim Özellikleri
Bebeğin artık daha iyi duyar ve dinler. Aynı anda hem bakıp hem dinleyebildiği için kitap okuma seansları daha keyifli hale gelir. Farklı dokuları hissetmekten haz duyar. Yürümeyi de öğrendiği bu dönemde ona biraz macera yaşatmak için çim veya su birikintisi üzerine çıplak ayakla basmasına izin ver.
İnsanlarla temas etmekten keyif alır. Kendisine sarılan ve öpenlere karşılık vermeye bayılır ama her istenildiğinde değil. Ona bol bol sarıl yani. Bebeğinin beyninin toplam hacmi, ilk yıl itibarıyla %100’den fazla artar.
Duyguları, arzuları ve temel dürtüleri üzerindeki kontrolü artar. Böylece düşünce yapısı daha karmaşık hale gelir ve düşünce zinciri uzar. Sebep-sonuç ilişkisi kurabilir. Tek aşamalı komutları yerine getirmeye başlar. İlk konuşma belirtileri de oraya çıkmaya başlar. “Anne” ve “baba” sözcüklerine ek olarak en az bir kelime daha söyleyebilir. Miniğin bağımsızlığını ilan etmeye başlayabilir. Kendi kendine yemek yeme, bardaktan su içme ve kendi başına dolaşıp gezinme gibi şeyler bu bağımsızlık dürtüsünün ilk belirtileri, ona göre.
Öfke nöbetleri genellikle bebeğin ikinci yaşında daha sık görülse de bebeğinin mizacıyla ilgili olarak 1. yaşında da ortaya çıkabilir. Eşyalara tutunarak yürüyebilir.
Yatağına ya da koltuklara tırmanarak çıkıp inebilir.
Çekmeceleri ya da sepetleri karıştırmaya bayılır ve içindekileri dışarı çıkartmaya bayılır.

Bir önceki yazımız olan Sosyal Gelişim başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.