Çocuk Yetiştirmede Pozitif Disiplin

Günümüzde ebeveynlik artık profesyonel bir süreç. Bu süreçte en çok üzerimize düşen ise, kendi çocukluğumuzu bir kenara bırakıp olması gerekeni bu stresli hayatlarımıza standardize edebilmek. Pozitif Disiplin Yöntemi ile çocuk yetiştirme için aşağıda bir kaç öneri bulacaksınız.

Gebze Psikolog ve Pedagog hizmetleri olarak aşağıda sizler için küçük bir derleme yaptık. İyi okumalar.

Sakin olun
Doğru iletişimin en basit ve en önemli kuralı sakinliktir. Yumuşak ve sakin ses tonu ile çocukla konuşmak, disiplinin temelidir. Yumuşak ses tonu, sizin karşılaştığınız olaya mantıklı yaklaşmanızı ve otoritenizi sarsacak birşeyler söylemenizi engelleyecektir.

Kendinizden emin olun
Konuşurken çocuğun gözüne bakın. Bu, konu hakkındaki inancınızı gösterecektir. Şüpheli ve yumuşak yaklaşımınız çocuğun bunu kendi açısından kullanmasına neden olacak ve sınırlarını zorlamasına yol açacaktır.

İlgili olun
Konuşmaya ve yapması gerekeni söylemeden önce ‘siz’ hazır olun. ‘Paltonu giy’ derken, siz etrafı topluyor ya da telefonla konuşuyorsanız, bu çocuğa yanlış mesaj olarak gidecektir ve yapması gerekeni yapmayacaktır. İsmi ile hitap edin ve size bakana kadar konuşmaya başlamayın. Onunla konuşurken dizlerinizin üzerine çömelin ve göz teması kurun. Ses tonu, kelimeler ve beden dili hep aynı mesajı vermelidir.

İyi hareketlerini övün
Çocuğa söylediğiniz direktifler ve emirler pozitif düzeltici olmalıdır. Yaptığı davranışın belirtici yönünü söylemeniz daha olumlu olacaktır. Örneğin, ‘kızkardeşine kitap okuduğun için teşekkür ederim. Bu ikimizi de mutlu etti’ demek, sıradan “çok akıllısın” ya da “çok teşekkürler” demekten çok daha etkili olacaktır.

Konuyu kibarca hatırlatın
Zamanında yapılan doğru ikazlar çocuğu iyi davranışlara yöneltecektir. Örneğin; markete gitmeden önce market arabasını onun yürütmesini söyleyin. Böylece koridorlarda koşmasını önlemiş olursunuz. Hatırlatmalar, çocuğun davranışlarına koçluk yapacak ve sizinle onu karşı karşıya bırakmayacaktır.

Seçenek sunun
Çocuğa iki şey arasında seçme hakkı vermek, krizi önleyecektir. Örnek olarak, ‘önce çoraplarını mı, yoksa tişörtünü mü giymek istersin?’ diye soru yöneltmek, “hemen giyin yoksa gidemezsin” demekten daha etkili olacaktır. Seçenek sunmak çocuğun kendi davranışlarının sorumluluğunu düşünmesine yol açacaktır.

Münakaşaya girmeyin
‘Hayır’ cevabına davetiye çıkarmak istemiyorsanız sözcüklerinizi dikkatle seçin. “Yatma zamanı geldi” demek “yatmaya hazır mısın?” demekten daha doğru bir anlatım olacaktır. ‘Eve şimdi gidebiliriz’ demek yerine “kaydıraktan 2 kere daha kaydıktan sonra eve gidiyoruz” demek daha etkilidir.

Teşvik ve ödül
Çocuklar sonunda ödül olan her şeye daha çabuk konsantre olurlar. Pozitif davranışı sonunda ödüllendirileceğini bilen bir çocuk, cesaretlenir ve pozitife doğru yönlenir. Örneğin, “trenini yerden kaldırdıktan sonra seni parka götüreceğim.” gibi sözlerle çocuğu teşvik edin.

10’a kadar sayın
Eğer çocuğunuz dediğinizi yapmıyorsa çocuğa “şimdi 10’a kadar sayıyorum ve yapmanı bekliyorum, sonra parka gideceğiz.” deyin. Çocuklar bu sayma oyunuyla yarış yapmaya bayılırlar.

Detayları söyleyin
Yapmasını istediğiniz şeyi detaylı bir şekilde ona söyleyin. “Uslu dur” ya da “yemeğe oturabilirsin” yerine cümleyi detaylandırın. “Televizyonu kapat, ellerini yıka. Yemek hazır seni bekliyoruz sofrada” deyin. İki cümleden fazla uzun cümle kurmayın.

Cümle kurarken “sen” öznesi yerine “ben” koyun
Hoşnut olmayan davranışı direkt olarak söylemek yerine “ben” öznesi ile cümle kurun. “Seni şaşkın! Kirli çamaşırları sepete koymayı unutmuşsun” yerine “kirli çamaşırlarını yerde bırakmandan hoşlanmıyorum” demek doğru olur. Çocuk bu tip konuşma ile size daha fazla itaat edecektir.

Gerçekçi olun
Gereksiz ve dramatik tehditler söylemeyin. “Rahat durmazsan seni arabadan dışarı atacağım” ya da “uslu durmazsan bir daha restorana gelmeyeceğiz” tarzı konuşmalarda, çocuklar blöfünüzü görürler ve bu ikinci bir münakaşaya yol açar.

İtaatsizliğine cevap verin
Çocuğun itaatsiz davranışına kayıtsız kalırsanız bunu kabul edilebilir bir davranış olarak kavrayacak ve tekrar tekrar aynı şeyi deneyecektir. Çocuğun ricayı ve uyarıyı yerine getirmesini takip edin ve izleyin.

Nutuk çekmeyin
Çocuk neyi yanlış yaptıysa bunu ona direkt olarak belirtin. Basit ve net cümleler kurun. Başkalarının yanındayken de olayı tekrardan anlatmayın. Çocuklar kısa anlatımları akıllarında daha çok tutar. Konuşmayı uzatmayın.

Bir önceki yazımız olan 4-5 Yaş Oyunları başlıklı makalemizde 4-5 yaş çocuk oyunları hakkında bilgiler verilmektedir.